Гістарычны цэнтр Мінска. Размяшчэнне Верхняга горада. Комплекс былога Гасцінага двара на плошчы Свабоды. Касцёл і кляштар бернардзінак. Святадухаўскі кафедральны сабор. Траецкае прадмесце. Палац Рэспублікі. Плошча перамогі. Сведчанні часу акупацыі Мінска.
Аннотация к работе
Старажытны Мінск
Мінск - горад досыць старажытны. Але, на жаль, пра яго не скажаш словамі вядомага паэта: тут кожны камень гісторыяй дыхае. У адрозненне ад многіх сваіх еурапейскіх равеснікау і нават куды больш маладых гарадоу аблічча беларускай сталіцы усе ж такі вызначаюць не кварталы старадауняй забудовы, а сучасныя мікрараены.
Чаму так атрымалася? Чаму стары па узросту горад мае малады твар? Найперш у гэтым парадоксе вінаваты спусташэнні, якія перанес Мінск у гады ваенных ліхалеццяу. А іх за сваю амаль тысячагадовую гісторыю ен спазнау даволі. Горад, які знаходзіуся на перакрыжаванні важнейшых еурапейскіх шляхоу, руйнавалі, спусташалі, палілі шматлікія заваеунікі, што прыходзілі сюды з узнятым мячом - немцы, палякі, рускія, шведы, французы. Далека не усе, разбуранае падчас аблог і штурмау, пасля аднаулялася. А разбурэнні, якія спазнау Мінск падчас апошняй вайны, і наогул былі катастрафічнымі: нагадаю, 80 працэнтау гарадскіх кварталау пасля вызвалення Мінска у ліпені 1944 года ляжалі у руінах.
Як ні сумна гэта канстатаваць, але досыць многае з таго, што ацалела падчас гэтай вайны, было разбурана ужо пасля яе. Даволі часта старая забудова прыносілася у ахвяру новым горадабудаунічым праектам, а старадаунія культавыя пабудовы (ды і не толькі яны), бывала, зносілі і па ідэапагічных матывах.
Найбольш яркае уяуленне пра Мінск старадауні можа даць экскурсія па так званаму гістарычнаму цэнтру горада. Менавіта тут, сярод гарадскіх кварталау XVI - сярэдзіны XIX стагоддзя, сканцэнтравана большая частка архітэктурных помнікау. Гэты гістарычны цэнтр складаеццаз Верхнягагорада, Ракаускага і Траецкага прадмесцяу.
Верхні горад - гэта сучасная плошча Свабоды і кварталы старадауняй забудовы, абмежаваныя з усходу Свіслаччу, з захаду - вуліцамі Раманауская Слабада і Гарадскі Вал, з поуначы - вуліцай Няміга і з поудня - вуліцай Інтэрнацыянальнай.Бадай, найбольш вядомым з іх з"яуляецца касцел святых Сымона і Алены, што на плошчы Незалежнасці, які гараджане яшчэ называюць Чырвоным. На гэта мужа і жонку Вайніловічау падзвігла гора, якое спасцігла сям"ю: у 1897 годзе памер іх сын - дванаццацігадовы Сымон, а у 1903 годзе не стала і дачкі, дзевятнаццацігадовай Алены. Чырвоны касцел, асвечаны у гонар святых Сымона і Алены, стау, такім чынам, сімвалам няуцешнага бацькоускага гора і светлай памяці іх заучасна адышоушых у нябыт дзяцей. Яго перарываюць галоуныя плошчы Мінска - Незалежнасці, Кастрычніцкая, Перамогі, Якуба Коласа і Калініна. Акрамя ужо згаданых касцела святых Сымона і Алены і Дома ураду на ей знаходзяцца галоуныя карпусы Беларускага дзяржаунага уні-версітэта, Беларускага дзяржаунага педагагічнага універсітэта, Мінскага гарадскога Савета народных дэпутатау і вышынны гмах інжынернага корпуса Мінскага метрапалітэна.