Турэцка-ірана-расійскія адносіны на Каўказе і Закаўказзе ў XVI-XVII ст. Расейска-іранскія і расійска-турэцкія адносіны падчас праўлення Пятра I. Паўночны Каўказ ў расейска-ірана турэцкіх адносінах у перыяд з 1725-1762 р. та ў перыяд праўлення Кацярыны II.
Аннотация к работе
УВОДЗІНЫ XVIII стагоддзе - пераломны этап у гісторыі народаў Каўказа. Прагрэсавальны заняпад Ірана і Асманскай імперыі, актыўны выхад пятроўскай Расіі на міжнародную арэну паставілі пытанне аб лёсе Каўказа ў кола важнейшых праблем сусветнай палітыкі таго часу. Разам з правядзеннем палітыкі усходняга барера у Еўропе яны распальвалі супрацьстаянне паміж Іранам і Асманскай імперыі і Расіяй на Каўказе, каб перашкодзіць прасоўванню апошняй у паўднёвых мораў. У сілу таго, што стратэгічныя планы еўрапейскіх дзяржаў на ўсходзе вызначыліся толькі да канца XVIII ст. іх процідзеянне ўзмацненню ўплыву царскай Расіі на Каўказе пачалося яшчэ ў часы Каспійскага паходу Пятра I. Паўночны Каўказ стаў абектам каўказскай палітыкі Расеі яшчэ з часоў далучэння Кабарды ў сярэдзіне 50-х гадоў XVI ст. Аднак непасрэдна Расія ўключылася ў барацьбу за дамінаванне ў гэтым рэгіёне з прыходам да ўлады Пятра I і яго Азоўскага паходу 1696. Першая чвэрць XVIII ст. адзначылася далучэннем да Расіі Прыкаспійскіх абласцей і часткі Паўночнага Каўказа, другая - стратай гэтых уладанняў, якая кампенсавалася відавочным зрухам у арыентацыі мясцовага насельніцтва ў Расею. 3) паказаць паўночны Каўказ ў расейска-ірана турэцкіх адносінах у перыяд з 1725 да 1762 рр. Першае сутыкненне Турцыі з дзяржавай Сефевидов, распаўсюдзіла ў першым дзесяцігоддзі XVI ст. ўлада з Азербайджана на Карабах, Арменію, Курдыстан і інш., скончылася знакамітай бітвай, якая адбылася ў Чалдиранский раўніне, блізу горада Маку, у жніўні 1514 У гэтай бітве туркі атрымалі поўную перамогу. Турцыя баялася збліжэння Сефевидского дзяржавы з Масквой, зацікаўленай у развіцці гандлю з каўказскімі народамі.