Наукове осмислення історії становлення Реформації в Польщі. Соціальна база польського реформаційного руху за доби Сигізмунда І Ягеллона, поширення кальвінізму у середовищі протестантської шляхти. Сполучення екзекуціоністського і реформаційного рухів.
Аннотация к работе
Початок наукового осмислення історії становлення Реформації в Польщі було закладено в XIX ст. польськими дослідниками Ю. Маціушко розвиток реформаційного руху в Польській державі за часів Сигізмунда І дістав назву «криптореформації» через «нелегально-конспіративний» пребіг в умовах офіційної заборони протестантизму в Польщі цього періоду [37,с. Висловлюючи занепокоєння масштабами поширення лютеранізму в Польщі, король поставив поза законом головний канал проникнення реформаційних ідей до держави ввезення протестантських друкованих видань. Реакція католицького духовенства на початок проникнення Реформації в Польщу значно поступалась рішучості польського монарха. Особи, що підпали під підозру у прихильності до лютеранських поглядів були зобовязані публічно їх зректися протягом року, по спливанню якого проголошувались відлученими від церкви.
Список литературы
польща реформація рух кальвінізм
1. Дейвіс Н. Боже ігрище : історія Польщі / Норман Дейвіс ; пер. з англ. П. Таращук. -К.: Вид-во Соломії Павличко «Основи», 2008. 1080 с.: іл. -Бібліогр.: с. 1017-1023.
2. Зашкільняк JI. Історія Польщі : від найдавніших часів до наших днів / JI. Зашкільняк, М. Крикун; Львівський нац. ун-т ім. І. Франка, Ін-т історичних досліджень, Центр історичної полоністики. Львів : Львівський нац. ун-т ім. Івана Франка, 2002. 752 с. : мапи. Бібліогр.: с. 701-726.
3. Кареев Н. Очерк истории реформационного движения и католической реакции в Полыне/Н. Кареев. -М.: ТИПОГРАФИЯА. И. МАМОНТОВАИК, 1886. 192 с. -(Очерки из истории европейских народов ; т. 2).
4. Любович Н. История Реформации в Польше: кальвинисты и антитринитарии: (по неизданным источникам) / Николай Любович. Варшава: В типографии Земкеевича и Ноаковского, 1883. 376 с.
5. Черкасов С.С. Протестантська Реформація в Польщі XVI-XVII ст.: передумови виникнення та шляхи експансії / С.С. Черкасов // Гілея: науковий вісник. Збірник наукових праць / [гол. ред. В.М. Вашкевич]; Нац. пед. ун-т ім. М.П. Драгоманова, Українська Академія Наук. К.: ВІР УАН, 2010. Вил. 38. С. 169-183.
6. Andrzej Frycz Modrzewski і problemy kultury polskiego Odrodzenia / prac. zbiorowa pod red. Tadeusza Bienkowskiego; Polska Akademia Nauk, Instytut Badan Literackich. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974. 248 s. (Studia Staropolskie ; t. 42).
7. Barycz H. Histoija Uniwersytetu Jagiellonskiego w еросе humanizmu / Henryk Barycz. Krakow : POLSKAAKADEMIA Umiej^tnosci, 1935. 762 s.
8. BIBLIOTEKAKSIQZQT Czartoryskich-Rps. 259. -Akta dotyczqce POBYTUZYGMUNTA I w Gdansku 1526. Karyna roznowiercow, urzqdzanie monety, uchwaly krajowe pruskie. -118k.
9. Chodynicki K. Refonnacja w Polsce / Kazimierz Chodynicki. Warszawa : Polska Skladnica Pomocy Szkolnych, 1921. 101 s. (Biblioteka Skladnicy ; nr. I).
10. Corpus Iuris Polonici = Ksi^gi Prawa Polskiego: v 4 vol. / typis mandavit adnotationibus instruxit Osvaldus Balzer. Cracoviae: Sumptibus Academiae Litterarum, 1906. Sectionis I: Privilegia statuta constitutiones edicta decreta mandata Regnimi Poloniae spectantia coniprehendentis; vol. 3: Annos 1506-1522 continens. 1906. 796 s.
11. Corpus Iuris Polonici: v 4 vol. / typis mandavit adnotationibus instruxit Osvaldus Balzer. Cracoviae: SIMIPTIBUSACADENIIAE Litterarum, 1906. Sectionis I : Privilegia statuta constitutiones edicta decreta mandata Regnimi Poloniae spectantia coniprehendentis; vol. 4: Annos 1523-1534 continentis. 1910. -272 s.
12. Dworzaczkowa J. Bracia czescy w Wielkopolsce w XVI і XVII wieku / Jolanta Dworzaczkowa ; red. W. Kriegseisen. Warszawa : Semper, 1997. 216 s. : тару. Bibliogr.: s. 192-195.
13. Dzieje Refomiacyi w Polsce : od wejscia jej do Polski az do jej upadku : wedlug najnowszych zrodel : [w 2 t.] / zebral і oprac. Lulian Bukowski. Krakow : Drukamia
Wl. L. Anczyca і Spolki, 1883. Т. I: Poczqtki і terytoryalne rozprzestrzenienie si$ Reformacyi. 1883. 712 s.
14. Historia Polski : [w 2 t.] / pod red. Henryka Lowmianskiego ; Polska Akademia Nauk, Instytiit Historii. Warszawa: Panstwowe Wydawnietwo Naukowe, 1957. T. I : Do roku 1764, cz^se 2 : Od polowy XV w. 1957. 780 s. : il., шару.
15. Historia sejmu polskiego : [w 3 t.] / pod red. Jerzego Michalskiego ; oprac. .Tiiliiisz Bardach, Wladyslaw Czaplinski, Jerzy Miehalski [etc.], Warszawa : Panstwowe WYDAWNIETWONAUKOWE, 1984.-T. I: Do schylkuszlacheckiej Rzeczypospolitej.-1984.452 s. : il. -Bibiiogr.: s. 420128.
16. Hnmanizm і Refonnaeja w Poisee: wybor zrodel dla cwiczen uniwersyteckich / wyd. I. Clirzanowski, S. Kot. -Lwow [etc.] : ZAKLADNARODOWY ini. Ossolinskich, 1927. 503 s.
17. Koehler K. Stanislaw Orzeehowski і dylematy humanizmu renesansowego / Krzysztof Koehler. Krakow : AR-CANA, 2004. 565 s. Bibiiogr.: s. 549-559.
18. Korolko M. Andrzej Fryez Modrzewski: humanista, pisarz / Miroslaw Korolko. Warszawa : Wiedza Powszechna, 1978. -240 s. : il.
19. Krasinski W. Zarys dziejow powstania і iipadku reformacji w Polsee : [w 2 t.] / Waleryan Krasinski. Warzsawa : Nakladem Zwiastima Ewangelicznego, 1903. -T. I. 1903.-264 s. : тару.
20. Lepszy К. Andrzej Fryez Modrzewski / Kazimierz Lepszy. Warszawa: Panstwowy Instytiit Wydawniczy, 1954. 162 s.
21. Lubienieeki S. Historia Refonnacji Polskiej : w ktorej przedstawia si$ poczqtki oraz rozwoj zarowno zrefonnowanyeh, jako tez antytrynitarzy w Polsee oraz w ziemiach sqsiednich : w 2 ks. / Stanislaw Lubienieeki ; tlumaezyl na j^zyk polski oraz wst^pem і uwagami zaopatrzyl Edmund Bursche. Warszawa : [Uniwersytet Warszawski], 1938.-Ks. I. 1938"190 s.
22. Mallek J. Polska wobec luteranizaeji Pms / Janusz Mallek // Odrodzenie і Refonnaeja w Polsce. 2005. № 49. S. 7-16.
23. Olejnik K. HISTORIAPOLSKI od 1386 do 1795 roku/Karol Olejnik. Poznan : Fenix, 1997. 279 s. : il. (Historia Polski; t. 2).
24. Poeieeha W. Walka sejmowa о przywileje kosciola w Polsce w latach 1520-1537 / Wladyslaw Pociecha // Refonnaeja w Polsce. 1922. № I. S. 161-184.
25. Polski SLOWNIKBIOGRAFICZNY: [w461.] / [kom. red.: WLADYSLAWKONOPCZYNSKI (red. glowny) і in.]; POLSKAAKADEMIA Umiej^tnosei. Krakow : PAU, 1935. T. 5 : Dqbrowski Jan Henryk-Dunin Piotr Stanislaw. 1946. 480 s.
26. Polski Slownik Biografiezny : [w 46 t.] / [kom. red. : Wladyslaw Konopczynski (red. glowny) і in.]; POLSKAAKADEMIA Umiej^tnosei. Krakow: PAU, 1935. T. 6 : Dunin Rodryg-Firlej Henryk. 1948. 480 s.
27. Polski SLOWNIKBIOGRAFICZNY : [w461.] / [kom. red.: WLADYSLAWKONOPCZYNSKI (red. glowny) і in.] ; POLSKAAKADEMIA Umiej^tnosei. Krakow : PAU, 1935. T. 8 : Girdwoyn Miehal-GROSSADAM / [kom. red.: Kazimierz Lepszy (red. naczelny) і in.]; POLSKAAKADEMIA NAUKJINSTYTUTHISTORII. Wroclaw [etc.]: ZAKLADNARODOWY ini. Ossolinskich: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1960. 640 s.
28. Polski Slownik Biograficzny : [w 46 t.] / [kom. red. : Wladyslaw Konopczynski (red. glowny) і in.] ; Polska Akademia Umiej^tnosci. Krakow : PAU, 1935. T. 9 : GROSSADOLF-Horoch Kalikst / [kom. red. : Kazimierz Lepszy (red. naczelny) і in.] ; Polska Akademia Nauk, Instytut Historii. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1961. 632 s.
29. Polski SLOWNIKBIOGRAFICZNY : [w461.] / [kom. red.: WLADYSLAWKONOPCZYNSKI (red. glowny) і in.] ; POLSKAAKADEMIA Umiej^tnosci. Krakow : PAU, 1935. T. 10 : Horoch Mieczyslaw-Jarosinski Pawel / [kom. red.: Kazimierz Lepszy (red. naczelny) і in.]; Polska
Akademia Nauk, Instytut Historii. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo Polskiej AKADEMIINAUK, 1964. 640 s.
30. Polski Slownik Biograficzny : [w 46 t.] / [kom. red. : Wladyslaw Konopczynski (red. glowny) і in.] ; POLSKAAKADEMIA Umiej^tnosei. Krakow : PAU, 1935. T. 16 : Kubaez Franciszek-Legatowicz Ignacy Piotr / [kom. red. : Kazimierz Lepszy (red. naczelny) і in.] ; Polska Akademia Nauk, Instytut Historii. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo POLSKIEJAKADEMIINAUK, 1971. -640 s.
31. Polski Slownik Biograficzny : [w 461. ] / [kom. red.: Wladyslaw Konopczynski (red. gl6wny)iin.]; POLSKAAKADENIIA Umiej ^tnosci.-Krakow: PAU, 1935.-T. 18 : Lubomirski Aleksander-Machowski Walenty / [kom. red.: Kazimierz Lepszy (red. naczelny) і in.]; Polska Akademia Nauk, Instytut Historii. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo Polskiej AKADEMIINAUK, 1973. 640 s.
32. Polski SLOWNIKBIOGRAFICZNY : [w461.] / [kom. red.: WLADYSLAWKONOPCZYNSKI (red. glowny) і in.]; POLSKAAKADEMIA Umiej^tnosci. Krakow: PAU, 1935. T. 21: Mieroszewski Sobieslaw-MORSZTYNWLADYSLAW/ [kom. red.: KAZIMIERZLEPSZY (red. naczelny) і in.]; Polska Akademia Nauk, Instytut Historii. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo Polskiej AKADEMIINAUK, 1976. 832 s.
33. Polski SLOWNIKBIOGRAFICZNY : [w461.] / [kom. red.: WLADYSLAWKONOPCZYNSKI (red. glowny) і in.] ; POLSKAAKADEMIA Umiej^tnosci. Krakow : PAU, 1935. T. 22 : Morsztyn Zbigniew-Niemirycz Teodor / [kom. red. : Kazimierz Lepszy (red. naczelny) і in.]; Polska Akademia Nauk, Instytut Historii. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo Polskiej AKADEMIINAUK, 1977. 824 s.
34. Polski SLOWNIKBIOGRAFICZNY : [w461.] / [kom. red.: WLADYSLAWKONOPCZYNSKI (red. glowny) і in.]; POLSKAAKADEMIAUMIEJ^tnosci. Krakow : PAU, 1935. -T. 23 : Niemirycz Wladyslaw-OLSZAKWACLAW/ [kom. red. : Kazimierz Lepszy (red. naczelny) і in.] ; Polska Akademia Nauk, Instytut Historii. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo Polskiej AKADEMIINAUK, 1978. 832 s.
35. Polski SLOWNIKBIOGRAFICZNY : [w461.] / [kom. red.: WLADYSLAWKONOPCZYNSKI (red. glowny) і in.]; POLSKAAKADEMIAUMIEJ^tnosci. -Krakow: PAU, 1935. -T. 24 : Olszamowski Boleslaw-Padlewski Zygmunt / [kom. red.: Kazimierz Lepszy (red. naczelny) і in.]; Polska Akademia Nauk, Instytut Historii. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo Polskiej AKADEMIINAUK, 1979. 812 s.
36. Polski SLOWNIKBIOGRAFICZNY : [w461.] / [kom. red.: WLADYSLAWKONOPCZYNSKI (red. glowny) і in. ]; Polska Akademia Umiej ^tnosci. Krakow : PAU, 193 5. T. 31: Rehbinder .Terzy-Romiszewski Modest / [kom. red. : Kazimierz Lepszy (red. naczelny) і in.] ; Polska Akademia Nauk, Instytut Historii. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich : Wydawnictwo Polskiej AKADEMIINAUK, 1989. 671 s.
37. Refomiacja w dawnej Rzeczypospolitej і jej europejskie konteksty : postulaty badawcze /koncepcja toniu і red. naukowa PIOTRWILCZEK; wspolpraca red. Michal Choptiany, Jacub KORYLJALAN S. Ross ; Uniwersytet Warszawski, Instytut Badan Interdyscyplinamych «Artes Liberales». Warszawa : Instytut Badan Interdyscyplinamych «Artes Liberales» UNIWERSYTETUWARSZAWSKIEGO : Sub Lupa and the Authors, 2010. -229 s. (Refonnacja w Polsce і Europie Srodkowo-Wschodniej ; t. 2).
38. Rej M. Kupiec, to jest Kstalt a podobienstwo Sqdu Bozego Ostatecznego / Mikolaj Rej; KROLEWIECJALEKSANDERAUGEZDECKI, nakladem Jana Seklucjana, VIII 1549. -Poznan : Poznanskie Studia Polonistyczne, 2008. 461 s.
39. Rej M. Wybor pism / Mikolaj Rej; oprac. Anna Kochan. Wroclaw [etc.] : Zaklad Narodowy im. Ossolinskich, 2006. 671 s. (Biblioteka Narodowa ; nr. 308). Bibliogr.: s. 143-145.
40. Rywalizacja katolikowz luteranami о kosciol sw. Mikolaja WELBLQGU 1520-1621 : zrodla do dziejow Refonnacji w Pmsach Krolewskich / zebral і oprac. Alojzy Szorc ;[Uniwersytet Wanninsko-Mazurski]. -Oisztyn: Hosianum, 2002. 540 s. -(Zrodla Historii Kosciola ; nr. I).
41. Subera I. Synody prowincjonalne arcybiskupow gnieznienskich: wybor tekstow ze zbioru JANAW^zykazr. 1761 /Ignacy Subera. -Warszawa : AKADEMIATEOLOGIIKATOLICKIEJ, 1981.-339 s.
42. Szturc J. Ewangelicy w Polsce : slownik biograficzny XVI-XX wieku / Jan Szturc. Bielsko-Biala : Augustana, 1998. 345 s. Bibliogr.: s. 333-344.
43. Tazbir J. Swit і zmierzch polskiej Refonnacji/Janusz Tazbir. Warszawa : Wiedza Powszeclma, 1956. -207 s.
44. Urban W. Dwa szkice z dziejow Refonnacji / Waclaw Urban. Kielei : Wyzsza Szkola Pedagogiczna, 1991. 151 s.
45. Urban W. Epizod refonnaeyjny / Waelaw Urban. Krakow : Krajowa Ageneja Wydawnicza, 1988. 80 s. : il. (Dzieje Narodu і Panstwa Polskiego ; nr. 2-30).
46. Umszczak W. Sejmwalny koroimy w lataeh 1506-1540 /WAELAWUMSZCZAK; Polska AKADEMIANAUK. Warszawa : Panstwowe Wydawnietwo Naukowe, 1980. -273 s,: tabl. (Studia nad Historiq Panstwa і Prawa ; t. 16).
47. Volumina Constitutionum : [w 2 t.] / do dmku przygotowali Stanislaw Grodziski, Irena Dwomicka, Waelaw Umszczak. Warszawa : Wydawnietwo Sejmowe, 1996. -Tl, vol. I : 1493-1526. 1996.-498 s.
48. Volumina Constitutionum : [w 2 t.] / do dmku przygotowali Stanislaw Grodziski, Irena Dwomicka, Waelaw Umszczak. Warszawa : Wydawnictwo Sejmowe, 1996. -Tl, vol. 2 : 1527-1549.-2000.-370 s.
49. Wi^gierski W. Kronika zbom ewangelickiego krakowskiego / Wojciech Wi^gierski; [oprac. naukowe і wst^p Mariusz Pawelee]. Krakow : Petrafia Koseiola EWANGELICKOAUGSBURSKIEGO, 2007. 211 s.
50. Zakrzewski W. Powstanie і wzrost Refonnaeji w Polsce : 1520-1572 / Winsenty Zakrzewski. Lipsk : Fr. Wagner, 1870. 285 s.
51. Zins H. Poczqtki Refonnaeji na Wannii / Henryk Zins // Odrodzenie і Refonnaeja WPOLSCE. 1957.-№.2.-S. 53-90.